Hiện nay, các chủ thể kinh doanh phân biệt sản phẩm không chỉ dựa vào nhãn hiệu mà còn dựa vào kiểu dáng sản phẩm. Đối với những sản phẩm có kiểu dáng đặc thù, nhà sản xuất cũng cần quan tâm đến việc đăng ký kiểu dáng công nghiệp để tránh bị xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với kiểu dáng của sản phẩm do mình sản xuất.
Kiểu dáng công nghiệp là gì?
Theo định nghĩa của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO):
“Kiểu dáng công nghiệp là các khía cạnh mang tính chất trang trí hay thẩm mỹ của sản phẩm. Kiểu dáng có thể bao hàm các khía cạnh ba chiều, ví như hình dạng hoặc bề mặt của sản phẩm, hoặc các khía cạnh hai chiều, ví như mẫu hoa văn, đường nét hoặc màu sắc.”
Như vậy theo WIPO, kiểu dáng công nghiệp có thể được hiểu theo một nghĩa rất rộng. Đầu tiên, nó được xác định ở tính chất trang trí hay thẩm mỹ của nó. Không chỉ vậy, nó cũng được xác định bằng biểu hiện bên ngoài của sản phẩm như họa tiết, đường nét, màu sắc hoặc ba chiều như hình khối, kết cấu của sản phẩm.
Theo định nghĩa của pháp luật Việt Nam
“Kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm được thể hiện bằng hình khối, đường nét, màu sắc hoặc sự kết hợp những yếu tố này”.
Theo định nghĩa này, có thể hiểu kiểu dáng công nghiệp đơn giản là hình dáng bên ngoài của sản phẩm, hoặc sự kết hợp giữa hình dáng bên ngoài và kiểu dáng của sản phẩm, sự kết hợp giữa hình thức và kiểu dáng, màu sắc hoặc hình thức bên ngoài của sản phẩm, và sự kết hợp của kết cấu và màu sắc.
Do đó, với tư cách là đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ, kiểu dáng công nghiệp chỉ đề cập đến tính thẩm mỹ hoặc hình thức bên ngoài của sản phẩm, chứ không phải là các đặc tính kỹ thuật hoặc chức năng của sản phẩm. Định nghĩa này của pháp luật Việt Nam cũng giống với định nghĩa của các nước trên thế giới khi khẳng định kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm và luôn gắn liền với sản phẩm.
Đối tượng của kiểu dáng công nghiệp
Về mặt khái niệm, kiểu dáng công nghiệp bao gồm tất cả các đặc điểm về hình dáng của sản phẩm được thể hiện bằng hình dáng, đường nét, màu sắc hoặc sự kết hợp của các yếu tố này. Chủ sở hữu có thể làm các thủ tục đăng ký cần thiết để yêu cầu nhà nước bảo hộ kiểu dáng công nghiệp. Tuy nhiên, không phải tất cả các sản phẩm có vẻ ngoài độc đáo đều được bảo hộ. Ở Việt Nam, một số hình thức sản phẩm không được bảo hộ dưới danh nghĩa này trong các trường hợp sau:
– Do các đặc tính kỹ thuật bắt buộc, bề ngoài của sản phẩm phải có:
Trên thị trường có rất nhiều sản phẩm có thể đảm bảo sử dụng đúng chức năng nhưng hình thức bên ngoài đều giống nhau dù do các hãng khác nhau sản xuất. Ví dụ, một quả bóng đá có thể được sản xuất bởi nhiều công ty, nhưng nó luôn là hình cầu. Nếu nhà nước bảo hộ cho một doanh nghiệp sản xuất bóng đá nào đó thực hiện chức năng của mình một cách bình thường thì sẽ cản trở sự phát triển của các doanh nghiệp khác. Vì vậy, đối với những sản phẩm do đặc tính kỹ thuật hay chức năng của nó buộc phải có hình dáng nhất định thì không được bảo hộ là kiểu dáng công nghiệp.
– Hình dáng bên ngoài của công trình xây dựng dân dụng hoặc công nghiệp:
Theo khoản đầu tiên của Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ, bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học được coi là tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả. Diện mạo của các công trình dân dụng hoặc công nghiệp thường được cụ thể hóa trong thiết kế thông qua các sơ đồ và bản vẽ điển hình. Trong trường hợp này, bản vẽ được coi là tác phẩm có bản quyền. Do đó, diện mạo của các tác phẩm đó sẽ không còn được bảo hộ với tư cách là kiểu dáng công nghiệp.
Mặt khác, công trình dân dụng hoặc công trình công nghiệp có thể có hình thức giống nhau, vì hình thức bên ngoài của công trình xây dựng cũng có thể được xem xét theo các đặc tính kỹ thuật yêu cầu; nhưng điểm quyết định sự khác biệt của công trình không phải là hình dáng, mà là nội thất. thiết kế của tòa nhà, chẳng hạn như vật liệu xây dựng, Bố trí trang trí, nội thất trong nhà.
Vì vậy, hình dáng bên ngoài của công trình xây dựng không được bảo hộ với danh nghĩa là kiểu dáng công nghiệp là hoàn toàn hợp lý.
– Hình dáng của sản phẩm không nhìn thấy được trong quá trình sử dụng sản phẩm:
Một trong những tính năng quan trọng của kiểu dáng công nghiệp là tính thẩm mỹ nhằm thu hút sự chú ý của người tiêu dùng, từ đó đẩy mạnh quá trình tiêu thụ sản phẩm. Đối với những loại sản phẩm mà hình dáng bên ngoài là một trong những đặc điểm quan trọng ảnh hưởng đến sức tiêu thụ sản phẩm thì việc bảo hộ cho những hình dáng đó là cần thiết.
Tuy nhiên, có những loại sản phẩm mà trong suốt quá trình sử dụng chúng ta không hề nhìn thấy nó thì kiểu dáng của sản phẩm đó không ảnh hưởng trực tiếp đến sức mua của người tiêu dùng. Ví dụ một số bộ phận trong động cơ của xe máy, trong suốt quá trình sử dụng chúng ta đều không nhìn thấy. Vì vậy trong trường hợp này, hình dáng của sản phẩm chỉ là đặc tính kỹ thuật bắt buộc phải có, việc bảo hộ kiểu dáng cũng là không cần thiết.
Các bài việt nội dung liên quan
Hy vọng bài viết đã đem đến cái nhìn tổng quát hơn cho bạn đọc về kiểu dáng công nghiệp. Trên đây là những thông tin tư vấn pháp luật của ICT Law. ICT Law hân hạnh đồng hành cùng quý khách hàng trong giải quyết mọi vấn đề pháp lý. Nếu cần tư vấn cụ thể hơn, hãy liên hệ chúng tôi để nhận được tư vấn tận tình – nhanh chóng – hiệu quả nhất.
Thông tin liên hệ:
Địa chỉ: 172A phố Yên Lãng, phường Láng Hạ, quận Đống Đa, Hà Nội Hotline: 091.26.23.203 – 096.11.51.079 Email: support@ictlaw.vn Fanpage: ICT LAW International